Informacja o tym, że łotewskie służby bezpieczeństwa zatrzymały kilku rosyjskich dziennikarzy w związku z podejrzeniami o naruszenie międzynarodowych sankcji, wywołała największy wzrost fałszywych i wprowadzających w błąd informacji od czasu, gdy podobny incydent miał miejsce w Estonii w grudniu ubiegłego roku. Prokremlowskie media powiązały ze sobą oba wydarzenia, wykorzystując je do rozpowszechniania dezinformacji o rzekomym systematycznym prześladowaniu rosyjskich dziennikarzy w krajach bałtyckich.
W grudniu 2020 roku Debunk.org zidentyfikował dezinformację w 162 z łącznie przeanalizowanych 1733 artykułach dotyczących Estonii. Głównym tematem 44 publikacji były prześladowania rosyjskich dziennikarzy w Estonii i krajach bałtyckich. Wśród innych dominujących w analizowanym okresie narracji dezinformacyjnych znalazły się również treści związane z koronawirusem COVID-19.
W grudniu liczba dezinformacyjnych treści zwiększyła się o 15,6% w porównaniu z poprzednim miesiącem. Pisząc o Estonii, prokremlowskie media koncentrowały się na dwóch dezinformacyjnych narracjach: „rosyjskie media są niesłusznie oskarżane” oraz „rusofobia”. Zaobserwowano w grudniu wzrost liczby narracji związanych z COVID-19 zbiegł się w czasie ze wzrostem obostrzeń w celu zwalczenia pandemii (wprowadzeniem obowiązku noszenia maseczek, zaostrzeniem warunków kwarantanny) i pojawieniem się szczepionki w Estonii.
Prokremlowskie narracje nie miały zaplanowanego charakteru, stanowiąc raczej reakcję na określone wydarzenia. Szkodliwe komunikaty korelowały z wydarzeniami o znaczeniu krajowym lub międzynarodowym i wypowiedziami konkretnych osób, ale nie z innymi dezinformacyjnymi materiałami.
Problematyczne informacje na temat Estonii pojawiały się w wyniku bezpośredniej wzmianki o państwie. Estonię przedstawiano w nich między innymi jako kraj:
· regularnie łamiący prawa człowieka,
· mały, nieistotny i działający w sposób irracjonalny,
· rusofobiczny i prowadzący antyrosyjską politykę,
· posiadający niekompetentny rząd.
W kontekście zasięgu dezinformacji w tym miesiącu nie stwierdzono znaczących odchyleń od regularnie obserwowanych trendów. Mimo zwiększonego zakresu, dezinformacja i misinformacja w Estonii stanowiły mniej niż jedną trzecią ogólnego przepływu informacji.
Analiza wykazała, że głównymi mediami odpowiedzialnymi za rozpowszechnianie wprowadzających w błąd treści były trzy prokremlowskie źródła: baltnews.ee, sputniknews.ru i baltija.eu. Zidentyfikowana w grudniu dezinformacja miała potencjalny zasięg prawie 60 milionów odbiorców.